Sołectwa
Na północno-wschodnim krańcu gminy Busko Zdrój, pomiędzy wsiami Palonki a Słabkowice znajduje się wieś Służów. Ta mała wioska jest malowniczo położona między Strumieniem Bełek i Potokiem Pomykowskim, wpadającymi do stawów w Budach, a rzeczką Sanica, płynącą od wsi Kostera w kierunku wsi Jastrzębiec. Od południa Służowa jest las kotecki, a na północy wieś otacza las służowski. Służów leży w południowo-wschodniej części Kotliny Borzykowskiej.
W połowie XV wieku wieś Służów należała do parafii Gnojno i stanowiła własność klasztoru buskiego. Posiadała łany kmiece, z których płacono czynsz po 1 fertonie, ponadto dawano do klasztoru jaja, sery i drób. Z każdego łanu odrabiano jeden dzień w tygodniu. Każdy kmieć płacił dziesięcinę wartości 6 grzywien plebanowi w Gnojnie. Młyn na rzece Szodni (zapewne nad Potokiem Pomykowskim, przyp. LM), płacił 5 grzywien klasztorowi w Busku, tak pisał Jan Długosz w Liber Beneficjorum.
W roku 1579 płacono podatki od 3 zagrodników z rolą. W 1827 r. Służów należał do parafii w Janinie, wieś liczyła 12 domów i 101 mieszkańców.
Nazwa wsi Służów, niegdyś była pisana - Służowa. W 1413 r. pisano - Sluzowa, w 1433 r. pisano - de Sluzow, w 1470 r. - Sluszow. Nazwa ta pochodzi od staropolskiej nazwy osady - Służ (Służek, Służko) co znaczyło - Sługa. Nazwa wsi należała do grupy nazw dzierżawczych z sufiksem - Ów.
Wieś Służów posiada przysiółek Posada. Nazwa taka należy do grupy nazw informujących o formach i metodach osadniczych. Drugi przysiółek to Mały Służów, gdzie nad Potokiem Pomykowskim był niegdyś młyn.
ZABYTKI SŁUŻOWA
Na przysiółku Posada, na skraju lasu, stoi na schodkowym cokole ażurowy żelazny krzyż z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego. Krzyż ten został postawiony w miejscu, gdzie w maju 1945 r. toczyła się bitwa żołnierzy NSZ pod dowództwem por. Stanisława Sikorskiego "Jaremy", z oddziałami Urzędu Bezpieczeństwa, Milicji Obywatelskiej i Armii Czerwonej.
W centrum wsi, w pobliżu zakrętu do wsi Kostera, stoi żeliwny krzyż z Ukrzyżowanym Chrystusem. Krzyż jest ustawiony na schodkowym, kamiennym cokole. Według informacji miejscowej ludności, krzyż ten pochodzi z początków XX wieku.
Na północno-wschodnim krańcu wsi, w pobliżu lasu, przy polnej piaszczystej drodze, prowadzącej niegdyś w kierunku Janiny, stoi żeliwny krzyż. Ma on około 3,5 metra wysokości, osadzony jest w kamiennym cokole. Na krzyżu jest Ukrzyżowany Chrystus, a pod nim żeliwna tabliczka z napisem: FUNDATOROWIE FRANCISZEK, TERESA I PETRONELA ROGOSCY 1872 r. Wokół krzyża są resztki żeliwnego ogrodzenia. Przed laty, kiedy ze wsi prowadzono kondukty żałobne do kościoła w Janinie, przy tym krzyżu odbywało się ostatnie pożegnanie zmarłego z rodzinną wsią.
W Służowie zachowało się do chwili obecnej kilka domów z początków XX wieku. Jeden z domów jest drewniany o konstrukcji sumikowo-łątkowej, pokryty gontem. Budynek ten jest utrzymany w stanie dosyć dobrym. We wsi jest także dom drewniany kryty strzechą, ale jego stan jest bardzo zły.
Służów, to jedna z mniejszych wsi w gminie Busko Zdrój, liczy zaledwie 123 mieszkańców, a sołtysem jest Przemysław Kowal. Służów należy do parafii w Janinie.
W przyszłości, we wsi winny powstawać gospodarstwa agroturystyczne, bowiem przysiółek Posada leży nad stawami rybnymi w Budach, a cała wieś otoczona jest lasami. Także płynące w pobliżu wsi: rzeczka Sanica, Potok Pomykowski i Strumień Bełek, mogą być wykorzystane do organizowania tam pól biwakowych i wczasów w gospodarstwach agroturystycznych.
Materiały zostały opracowane na podstawie książki Leszka Marcińca pt. "Sołectwa Gminy Busko-Zdrój", która stanowi niezwykłe kompendium wiedzy o przeszłości naszych miejscowości.
Galeria zdjęć dostępna na naszym Facebooku https://www.facebook.com/busko.eu
- Szczegóły
- Agnieszka Milc
